Pływanie jest wyjątkowym sportem, który jednocześnie angażuje wszystkie grupy mięśniowe. To sport dla osób w każdym wieku bez względu na kondycję fizyczną. Regularnie pływając można poprawić kondycję i zwiększyć pojemność tlenową płuc. Podczas pływania mięśnie napinają się i rozciągają, a dodatkowo są delikatnie masowanie i relaksowanie przez opływającą wodę co sprawia, że nie są spięte. Dzięki sile wyporu wody pływanie w ograniczonym stopniu obciąża układ ruchu. Z tego powodu, w połączeniu z gimnastyką w wodzie, jest doskonałą metodą rehabilitacyjną dla osób po kontuzjach i operacjach. Poza tym pływanie to świetna zabawa.
PRAWIDŁOWA TECHNIKA
Pływanie to zdrowy sposób na relaks pod warunkiem, że pływamy prawidłowo. Najbardziej istotna jest technika. Najważniejsze jest odpowiednie ułożenie ciała oraz wykonywanie symetrycznych ruchów kończynami. Przyjęcie właściwej pozycji ma na celu zmniejszenie oporów wody, a prawidłowo wykonane ruchy zapewniają dużą siłę napędową. Dzięki temu można wykonywać mniej ruchów, a mimo tego płynąć szybko, tak jak to robią wyczynowi pływacy.
Gdy pływamy nieprawidłowo zazwyczaj wykonujemy szybkie i nerwowe ruchy i dlatego do przodu posuwamy się powoli, bo opór wody jest niepotrzebnie zwiększony, a ruchy kończyn nieefektywne. Na dodatek niesymetryczne prowadzenie rąk i nóg przy nieprawidłowej pozycji ciała często jest przyczyną przeciążenia niektórych grup mięśni, szczególnie przy długotrwałym wysiłku. Jest to wyjątkowo dotkliwe w przypadku bólów kręgosłupa, których na pewno nie pozbędziemy się pływając nieprawidłowo. Wręcz przeciwnie, tylko je nasilimy.
Jeśli pływamy rzadko i nie przemęczamy się, bo robimy długie przerwy w wysiłku, nie zrobimy sobie krzywdy nawet pływając nieumiejętnie. Samo pluskanie się w basenie jeszcze nikomu nie zaszkodziło. Jednak jeżeli chcemy regularnie pływać, należy opanować poprawną technikę.
DOBÓR STYLU
W doborze odpowiedniego dla siebie stylu istotny jest stan zdrowia. Przy niektórych wadach postawy i chorobach układu ruchu dobrze jest przed rozpoczęciem regularnego pływania zasięgnąć porady lekarza, bowiem pływanie niektórymi stylami może nasilić dolegliwości.
Bardzo szkodliwe, nawet dla zdrowych osób, jest długotrwałe pływanie żabką, szczególnie odkrytą. Pływanie takim stylem wymaga wysokiego podnoszenia głowy i nienaturalnego wygięcia szyi, co łączy się z silnym napinaniem niektórych grup mięśni. Na krótką metę może to być przyczyną bólów karku, ale przy długotrwałym pływaniu nieprawidłowym stylem mogą powstać nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe. Poza tym pływanie żabką pogłębia lordozę lędźwiową, czyli wygięcie lędźwiowego odcinka kręgosłupa do przodu, co również może być źródłem dolegliwości bólowych. Żabką nie powinny też pływać osoby, które mają problemy ze stawami biodrowymi i kolanowymi, bo pływanie tym stylem szczególnie obciąża te stawy.
Najbezpieczniejszym stylem dla kręgosłupa jest prawidłowo wykonywany styl grzbietowy. Naprzemienna praca nóg wzmacnia mięśnie stabilizujące kręgosłup. Pływanie na grzbiecie z symetryczną pracą ramion, czyli żabką na plecach (tzw. gleichem) rozciąga mięśnie klatki piersiowej i ściąga łopatki. Pływanie na grzbiecie z symetryczną pracą ramion jest szczególnie zalecane dla osób z bocznym skrzywieniem kręgosłupa (tzw. skoliozą).
JAK PŁYWAĆ
Jeśli chcemy regularnie pływać i mieć z tego korzyści nie narażając się na kontuzję, musimy przestrzegać kilku zasad:
- Przed wejściem do wody należy zrobić rozgrzewkę. Jest ona potrzebna przed każdym większym wysiłkiem. Stymuluje obieg krwi, pobudza pracę serca oraz pomaga rozruszać mięśnie i stawy. Pierwszą część rozgrzewki wykonuje się na lądzie, a drugą w wodzie. Dopiero teraz można przystąpić do treningu. Po zakończeniu treningu należy rozciągnąć mięśnie (to tzw. rozpływanie).
- Ze względu na to, że podczas intensywnego pływania pocimy się jak przy każdym innym wysiłku, należy podczas treningu uzupełniać płyny. Wyczynowi pływacy podczas godzinnego treningu tracą 1,5-2 litrów wody. Przy regularnym i dużym wysiłku dobrze jest pić dostępne na rynku płyny izotoniczne, aby nie narażać naszego organizmu na zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.
- Należy dobrać odpowiedni dla siebie trening. Podstawowym błędem osób, które postanowiły trenować na własną rękę jest korzystanie z planów treningowych zamieszczanych w internecie. Są to plany ogólne, które nie uwzględniają indywidualnych potrzeb. Poza tym w takim przypadku nie ma możliwości poprawienia techniki, bo do tego potrzebny jest bezpośredni kontakt z trenerem. Takie treningi prowadzą jedynie do utrwalania błędów, które potem trudno wyeliminować. Samo „pływanie siłowe” nie tylko nie wystarczy dla osiągnięcia dobrych wyników, ale może poważnie zagrozić zdrowiu, a w krańcowych przypadkach nawet życiu. Oprócz siły i wytrzymałości ważna jest technika. Aby trenować efektywnie najlepiej skonsultować się z zawodowym trenerem lub pływać pod jego stałym nadzorem. Doświadczony trener pomoże dostosować plan treningów nie tylko do kondycji i ogólnego stanu zdrowia osoby trenującej, ale pomoże przygotować się na dowolny termin do startu w zawodach. Jedynie były zawodnik, który trenował przez kilka lat pływanie jest w stanie sam efektywnie przygotować się do zawodów.
- Na koniec należy dodać, że inaczej będzie wyglądał trening osoby, która chce pływać coraz szybciej i poprawiać wyniki startując w zawodach, a inaczej osoby, która chodzi na basen, aby zrzucić zbędne kilogramy i wymodelować sylwetkę. Nie można osiągnąć tych dwóch celów jednocześnie, ponieważ plany obu rodzajów treningów wzajemnie się wykluczają. Trening pływaka startującego w zawodach nie trwa zbyt długo i koncentruje się na budowaniu wytrzymałości i siły, natomiast trening osoby odchudzającej się skupia się głównie na długotrwałym, ale nie za ciężkim wysiłku. Poza tym w przypadku odchudzania ważne jest, aby od razu po treningu nie ulegać napadom wilczego głodu, bo wtedy cały wysiłek idzie na marne.
PŁYWANIE REKREACYJNE
Planując pływanie rekreacyjne wystarczy nauczyć się pływać najlepszym dla siebie stylem. Osoby pływające dla przyjemności preferują pływanie kraulem, na grzbiecie oraz stylem klasycznym, czyli żabką.
PŁYWANIE SPORTOWE
W zasadzie każdy może uprawiać pływanie. W przypadku, gdy chcemy pływaniem zająć się bardziej na sportowo przydadzą nam się dodatkowe umiejętności. Należy nauczyć się pływania stylem motylkowym, czyli delfinem. Obowiązkowa jest też umiejętność wykonywania nawrotów. Do każdego stylu jest wymagany inny nawrót. W niektórych stylach można wykonywać nawroty w różnych wersjach. Dodatkowo należy nauczyć się startów w poszczególnych stylach, ponieważ starty także różnią się od siebie.
